Bir düş gördüm
dün gece uyurken - kutsanmış hayal!
yüreğimde bir petek
ve içinde altın arılar
balmumu ve tatlı bala
dönüştürmekteydi
eski acılarımı
—ANTONIO MACHADO
Abidin Dino’ya teşekkürler.
Hakkında
İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü Lisans, Boğaziçi Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Yüksek Lisans mezunudur. 1989’dan beri kurucusu olup yönettiği Nirengi Psikolojik Danışmanlık Merkezinde bireysel, çift ve grup terapilerinin yanısıra kişisel gelişim seminerlerini sürdürmektedir. 2000-2017 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi BÜREM Psikolojik Rehberlik ve Danışmanlık Bölümünde Öğretim Üyesi ve süpervizör olarak çalışmıştır. 1998-2008 yılları arasında IAGP Uluslararası Grup Psikoterapileri Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği, ayrıca Türk Psikologlar Derneği Akademik Kurul Üyeliği yapmıştır. Akademik çalışmalarını Türkiye’de ve çeşitli uluslararası mesleki konferans ve kuruluşlarda sunmaya devam etmektedir.
Kendini geliştirmenin, yani potansiyel ve yeteneklerini hayata geçirmenin kişinin ruh sağlığını iyileştirdiği ve yaşamına anlam kazandırdığına vazgeçilmez inancıyla, 30 yılı aşkındır başlatmış olduğu kişisel gelişim ve farkındalık seminerlerini Anadolu’nun çeşitli yörelerinde keyifle sürdürmektedir.
Çalışma Alanları
Bireysel Danışmanlık
Başvuran kişinin sorunları, ilişkileri ve genel olarak hayatı ele alınır. Çalışmanın temelinde, danışanın kendi davranış örüntülerini incelemesi, yakın ilişkilerine bakması, sorunlarının oluşumundaki içsel ve dışsal etkenleri görebilmesi, duygu ve ihtiyaçlarını tanımlaması ve hayatını özdeğer ve istekleri doğrultusunda yönlendirebilmesi yatmaktadır.
Çift Danışmanlığı
Başvuruyu gerektiren sorunlar ilişkiye odaklanarak ele alınır. Çalışmanın amacı ilişkiyi tanımlamak ve sorunların ortaya çıkması ile ilintili duygu, düşünce, davranış ve beklentilerin açık ifadesini sağlayarak farkındalık ve açık iletişim yaratmaktır. İlişkiyi sağlıklı devam ettirebilmek için deneyimlenmekte olan duygu, düşünce, davranış kalıplarının farkedilmesi ve gerektiğinde farklılaşması söz konusudur. Eğer kararlı bir ayrılık gündemdeyse, bu ayrılığın sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesine yönelik çalışılır.
Grup Danışmanlığı
Ortak bir tema çerçevesinde bir araya gelen kişilere yönelik bir çalışmadır. Aynı katılımcı grubu (8-10 kişi) belirlenmiş bir süreyle haftanın aynı gün ve saatinde toplanır ve grup lideriyle birlikte konu etrafında fikir, düşünce ve duygularını paylaşarak ilerler. Etkileşim gruplarında ise belirli bir tema yoktur, odak noktası kişiler arası etkileşimi çalışarak farkındalık yaratmaktır. Grup çalışmalarında paylaşım ve karşılıklı etkileşim esastır. Katılımcılar dile getirilen sorunlar çerçevesinde birbirlerine destek olup, sorunlarına yönelik çözümleri birlikte üretirler. Grup deneyiminde kazanılan gelişmelerin hayata geçirilmesine hep birlikte destek olunur.
Sanatla Terapi Çalışmaları
Anadolu’nun doğal bir yöresinde, çevreyle örtüşen bir tema etrafında kurgulanmış bir hafta sonu çalışmasıdır. Temayla yörenin paralleliği çerçevesinde oluşan kavramlar, duygu ve algılar, sanat malzemesi, doğa, hareket ve müzikle yoğurularak zenginleşir. Otuz yılı aşkın süredir gerçekleştirilen bu önemli farkındalık ve kişisel gelişim çalışmaları katılımcıların yaşam pusulasını tazelediği gibi yenilenmiş perspektif ve hayat görüşü sağlar.
Kişisel Gelişim Seminerleri (nam-ı diğer Anadolu Seminerleri)
Sözel ifadenin yanısıra çizim, yazım, boya, kil, kolaj gibi sanat malzemeleri, doğadan toplanılan yaprak, kuru dal, çakıl gibi doğal malzemeler, müzik, hareket ve dansın da devreye girdiği yaratıcı çalışmalardır. İfade edilmek istenen duygu, algı ya da kavramların sözün de ötesinde anlam ve boyut kazanmasını sağlayan bu zenginleştirici yaklaşım, düşünce ve sorunlara farklı perspektifler sağlayarak katılımcının iç dünyasını zenginleştirir.
Soyağaçları ve Nesiller Arası Geçişler Çalışması
Soyağacının incelenmesiyle, atalar ve aile bireylerinden edinilen görüş, değer ve davranışların farkına varıldığı bir bilinçlenme çalışmasıdır. Üç veya dört nesil öncesine kadar uzanarak kurulan soyağacında bilinen ve bilinmeyenler, dile gelen ve gelmeyenler, nesilden nesile aktarılan hikayeler, aile sırları, toplumsal cinsiyet rolleri ve yaşanmışlıkların incelenmesiyle elde edilen bilgi ve bilinç önemli bir farkındalık ve kişisel özgürlüğe dönüşür.
Yayınlar
Türkçe Yayınlar
DİLE Kİ UZUN SÜRSÜN YOLUN: YARATICILIK, FARKINDALIK VE ÖZÜNÜ ARAYIŞ
Remzi Kitabevi, 2020
Anadolu’nun farklı yore ve kültürlerini keşfederken, parallel süreçte iç dünyamızın henüz tanış olmadığımız patikalarında dolaşmanın, görme ve bakma alışkanlıklarımızı değiştirirken ben’in ezberini bozmanın, farkındalık ve yaratıcılığı gelişim süreçlerimize pupa yelken dolduruluşun, terapi odasından yaratıcılığa ve özün doğaya açılışın seyir defteri
HASET VE REKABET: KENDİ KUYRUĞUNU YİYEN YILAN
Remzi Kitabevi, 2011
Haset aslında gizli bir has(r)et olabilir mi? Haset ve rekabet sadece keskin ve yıkıcı yönleriyle mi yaşanır? Yoksa rekabet ivme kazandıran bir duygulanıma, haset ise bir ilham kaynağına dönüşebilir mi?
Bu kitap haset ve rekabetin yıkıcı dışa vurumları kadar, ivme kazandıran, geliştirici yönlerini de ele alıyor. Bu güçlü duyguların psikolojik kuramlarını, bireysel nedenlerini, toplumsal cinsiyet rollerindeki farklılıkları, bilinçli ve bilinçaltı savunmalarını tanımlayarak onların daha anlaşılır ve yönetilir hale dönüşmesini sağlıyor.
Sonuçta yazar, haset ve rekabetin yarattığı enerjinin kişiyi tüketmek yerine, gelişimini dstekleyen bir ivmeye dönüşebileceği savıyla okura bir yol haritası sunuyor.
İKİ BOY UFAK PABUÇ: SAĞLIKLI DEPRESİF TEPKİLER
Remzi Kitabevi, 2002
…ve Külkedisi kaçarken pabucu ayağından fırladı. Ertesi gün Prens ayağı bu pabuca sığacak genç kızı aramaya koyuldu. Ülkenin büütün kızları Prens tarafından beğenilmek için ayaklarını daha uygun, daha ufak hale getirme çabasına giriştiler…
İşte o gün bu gündür kadınlar ayaklarını erkekler tarafından belirlenmiş kalıplara sokmak için çırpınır durur, böyle yaparak erkeğin ‘Prensesi’ olacağını düşler. Zaman geçtilçe topallamalarının, ayaklarının sızlamasının, kendilerini depresif hissetmelerinin nedenlerini sürekli kendilerinde arayarak, bu arada ‘pabuç’un (kalıbın) ne denli geçerli olduğunu hiç sorgulamadan…
Erkekler ise elindeki ‘ayakkabıya’ (veya düşlerindeki kalıba) ayağını (kendini) sıkıştıracak kadını arar, ‘ayağı sıkışmış’ bir kadının ne kadar gerçek, ne kadar huzurlu, mutlu olup, mutlu edebileceğini bile sorgulamadan…
Ve birlikte ‘yalınayak’ yaşayabilmenin özgür keyfinden habersizce…
BİR CADI MASALI : KIZGINLIK, GÜÇ VE CİNSEL ROLLER
Remzi Kitabevi, 1999
Kızgınlık ve öfke yakıcı ve yıkıcı duygulardır. Kişiyi hırpaladığı kadar, yakın ilişkileriyle çevresini de yakar, yıkar. Kızgınlık kadın ve erkeklerde çoğunlukla farklı yaşanır: toplumumuzda erkeğin öfkesini dışa vurması “erkekçe” bir davranış olarak kabul görür, hatta desteklenirken, kadın, dişiliğinden kaybetmek korkusuyla öfkesini bastırmaya, kızgınlığını ifade etmeyip kendine çevirmeye yönelir. Oysa ki ifade edilmeyen duygu ve düşünceler zamanla tahripkar bir birikim oluşturur, en olmadık yerde patlayarak kişinin iç dünyası kadar yakın ilişkilerini de yıkar geçer.
Bu kitap kızgınlığın belirtilerine, içimizden gelen duyum ve duygulara kulak vermenin önemini, kızgınlığımızı ifade etmenin yollarını ve bu tahripkar gücü nasıl olumlu bir enerjiye çevirebileceğimizi anlatıyor.
TAPINAĞIN ÖBÜR YÜZÜ: BAĞLILIK VE BAĞIMLILIK ÜZERİNE
Remzi Kitabevi, 1997
Temeli aile olan yakın ilişki sistemlerini oluşturan biz, kadın ve erkekler, toplumca belirlenmiş cinsel rollerimiz, ailevi rol kalıplarımız içinde tutsak olup benlik kaybına uğrarız. Özgün düşünce ve duygu dünyalarımıza yabancılaşır, toplumun belirlediği rol ve yaşam biçimlerini sorgusuzca benimser, sisteme uyum sağlama adına gerçek benliğimizden uzaklaşırız. Bağlılık adına bağımlıklar kurar, ilişki kalıplarında benliğimizi kaybederiz.
Bu kitap toplumsal cinsiyet rollerinin dayattığı varoluş biçimleri ile ilişki kalıplarını irdelemekte, bağlılık adına kurulan bağımlılıklara değinmekte, aile bağlarındaki sadakat duygularını mercek altına almaktadır.
GERÇEKTEN BENİ DUYUYOR MUSUN?
Remzi Kitabevi, Istanbul, 1987, 2001
Çatışmalar, kavgalar ve acı deneyimlere yol açan birçok sorunun kökeninde insanların birbirini gerçekten duymaması, duyamaması yatar. Duymak, sadece dile gelen sözcükleri değil, sözcüklerin arkasındaki duyguları da duymayı bilmektir. Yakın ilişkilerde gerçekten duymayı bilmek, pek çok potansiyel sorunun oluşmasını da engeller.
Duymak kadar, kendini ifade etmeyi bilebilmek de önemilidir. Özellikle çatışma durumlarında, karşı tarafı suçlamadan duygu ve düşüncelerini ifade edebilmek bir bilgi ve maharet işidir.
Bu kitap aile ilişkilerinde, özellikle çocukların gelişim çağında, sağlıklı iletişimin önemini vurgulamakta ve bu becerilerin yöntemlerini sunmaktadır.
İngilizce Yayınlar
DESIRE, PASSION & GENDER: THEORY & CLINICAL IMPLICATIONS
Nova Science Publishers, New York, 2011
Eds: LEYLA NAVARO, ROBI FRIEDMAN, SHARAN L. SCHWARTZBERG
As powerful and power inducing emotions, desire and passion are two of the most challenging forces in one's life. The vitality they induce may be both enhancing and devastating depending on their use. Despite that following one's desire or passion is currently presented as a dream to be aimed for, both men and women suffer from either hindrance or obstruction of their desires in the course of social roles and daily life chores. This new book focuses on challenges and difficulties of gender roles in acknowledging, moreover following one’s own desires and passions while trying to understand if these powerful emotions are understood and interpreted in their own right in clinical settings.
ENVY, COMPETITION & GENDER: THEORY, CLINICAL APPLICATIONS & GROUP WORK
Routledge, Taylor & Francis, London & New York, 2007
Eds: LEYLA NAVARO & SHARAN L. SCHWARTZBERG
Envy, Competition and Gender provides a unique perspective on gender difference in relation to envy and competitiveness, reframing and de-demonizing these difficult emotions and revealing their potentially creative power.
“The editors are to be congratulated on bringing together a stimulating range of perspectives on an important and complex subject.” - Morris Nitsun
“I commend the editors and their contributors for this timely volume. Readers are bound to have their existing views challenged, revised and hopefully “de-demonized” - Malcolm Pines,
Çocuk Kitapları
BAŞKA BİR ANNE
Can Yayınları, 2011
LEYLA NAVARO & SANDRA ALBUKREK
Bazen sen de, "Keşke benim annem de diğer anneler gibi olsa," diyor musun? Ali'nin annesi gibi ya da Beril'in... Boş veer! Ben de hep senin gibi düşünüyordum; ama anladım ki ben aslında annemi olduğu gibi seviyorum. Rengârenk giysileri, değişik fikirleri, beklenmedik sürprizleriyle…
Yayınlanmış Makaleleri
“Fear of Envy and Dispossession: The Evil Eye” in ‘The Tripartite Matrix in the Developing Theory and Expanding Practice of Group Analysis, The Social Unconscious in Persons, Groups and Societies: Volume 4’ edited by Earl Hopper, Routledge, 2024
“Am I My Mother’s Daughter? Eliciting Self Awareness in the Transmission of Gender Roles Through Family Role-Models” in ‘101 Interventions in Group Therapy’ edited by Fehr, S. Scott, Haworth Press, 2008
“On Being Tolerated as a Minority” in ‘ Tolerance – A Concept in Crisis Psychoanalytic, Group Analytic, and Socio-Cultural Perspectives’ edited by Avi Berman, Gila Ofer, Routledge, 2024
İletişim
Toprakkale Sokak,
Dadaş Apt. No:1/2 Giriş katı Etiler 34337 İstanbul
0533 4589575
leyla.navaro@gmail.com
Aşağıdaki formu kullanarak iletişime geçebilirsiniz.